26. YILINDA SREBRENİTSA

Orhan Arslan

Yugoslavya iç savaşı sırasında 1995 yılının Temmuz ayında Sırp ordusu Srebrenitsa'yı işgal etmiş. Yaşanan bu olay bir işgal olarak kalmamış, bir soykırımın habercisi olmuştur. Bosna Hersek'in Srebrenitsa kentinde en az 8372 masum Boşnak, Ratko Mladiç komutasındaki ağır silahlı Sırp ordusu tarafından öldürülmüştür.
Srebrenitsa Katliamı, II. Dünya Savaşı'ndan sonra Avrupa'da yapılan en büyük insan katliamı ve etnik soykırım olarak dünya tarihine kazınmıştır.
1992 yılında Sırplar, Yugoslavya halkına katliam uygularken asıl hedef Boşnak'lardı. Boşnak toplumunu o coğrafyadan silmek istiyorlardı. Birleşmiş Milletler'in güvenli bölge ilan ettiği 6 bölgeden biri olan Srebrenitsa'da insanlık tarihinin en büyük katliamlarından biri yapıldı. Savaştan önce 24 bin nüfusu olan kent, çevre illerden gelen yoğun göçle birlikte savaş esnasında 60 bine ulaşmıştır. Masum Boşnak halkının kendilerini korumak amacıyla edindikleri silahları Birleşmiş Milletler güçleri tarafından ellerinden alınmış. Barış Gücü Komutanı Fransız generalin emriyle Hollandalı Komutan Thom Karremans, bir gece yarısı kendi boşaltmış ve bulundukları kamp içindeki çoğunluğu Boşnak yaklaşık 25 bin mülteciyi Sırplara teslim etmiştir.
İnsanlıktan nasibini almamış Sırplar, Srebrenitsa kırsalında yaklaşık 1000 kişiyi esir alarak öldürmeye başlamışlar, kimlik tespiti yapılmaması için cesetler parçalanarak yakılmış ve toplu mezarlara gömülmüştür. Yaklaşık 5 gün süren bu katliama ABD ve Avrupa ülkeleri sessiz kalarak destek vermiştir.
Masum boşnak halkına Avrupa'nın göbeğinde, Bosna Hersek'te gerçekleşen bu soykırıma ne Birleşmiş Milletler, ne de 600 civarı olan Hollanda Barış Gücü askeri mani olmamış, adeta göz yumarak seyirci kalmıştır. Bakın Bosna'daki masum insanları korumakla görevli Hollandalı bir asker bizzat şahit olduğu bu soykırım için ''Ölmek istiyordum, masum insanları koruma sözü verdiğimiz halde bize sığınan insanları koruyamadığımız için kendimi affetmiyorum'' diyerek bu korkunç olayın vehametini anlatıyordu.
Sırpların yaptığı katliamlara Sırp ordusunun yanı sıra Bosna-Sırp ordusunun ''Akrepler'' olarak bilinen özel birlikleri de katılmış ve binlerce masum boşnak katledilmiştir. Katliamın baş sorumlularından Sırp Komutan Ratko Mladiç, 13 yıl sonra Sırbistan'ın Sermiyan Köyü'nde yakalanarak Lahey Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından müebbet hapis cezasına çarptırılmıştır. Avrupa'da hukuken ilk kez belgelenmiş soykırım olarak tarihe not edilmiştir.
Bugün Boşnakların katledildiği Srebrenitsa Soykırımı'nın üzerinden tam 26 yıl geçmiş olmasına rağmen her yıl yeni toplu mezarlar bulunmaktadır. Her 11 Temmuz günü isimleri belirlenenler yapılan törenle defnediliyor. Bu yıl en küçüğü 16, en büyüğü 63 yaşında olan 19 masum boşnak defnedilecektir.
''Savaşta büyük zulme uğradınız. Zalimleri affedip affetmemekte serbestsiniz. Ne yaparsanız yapın, ama soykırımı unutmayın. Çünkü unutulan soykırım tekrarlanır'' diyen bilge Kral Alija İzzetbegoviç'i de şükran, minnet ve rahmetle anarak ve insanlık tarihinde böyle soykırımların bir daha tekrarlanmaması dileğimle yazımı bitirmek istiyorum. 
Sağlıcakla Kalın.